In onze vorige blog hebben we ingezoomd op de gevolgen van ransomware-aanvallen op bedrijven. In deze blog worden juist de verschillende beveiligingsprocedures besproken die door ieder bedrijf in de praktijk kunnen worden gebracht om ze te voorkomen.

Maar eerst nog één keer in het kort: wat is ransomware? Ransomware is kwaadaardige software, ook wel bekend als malware, die gegevensbestanden op een device versleutelt. Vervolgens wordt er om geld gevraagd om deze weer te ontsleutelen. Er is echter geen garantie dat je gegevens na betaling zullen worden ontsleuteld, gezien je dit niet af kan dwingen.

In deze blogpost geven we vijf preventiemaatregelen om ransomware te voorkomen. Want voorkomen is nog altijd beter dan genezen.

Ransomware: de maatregelen
Preventieve oplossingen zijn cruciaal voor iedere organisatie om de schade van een ransomware-aanval te mitigeren of te beperken. Om organisaties te helpen geven wij de vijf beste preventiemaatregelen tegen ransomware:

1) Het maken van back-ups
Het klinkt haast té simpel, maar het maken van back-ups is de beste voorzorgmaatregel om de schade van aanvallen te beperken. Word je dan toch aangevallen met ransomware, kan je simpelweg met je back-up je bestanden terugkrijgen, met minimale kosten. Back-ups moeten hiervoor echter wel regelmatig worden ingepland. Naast regelmatig back-ups maken, is het ook belangrijk dat de back-ups zoveel mogelijk losgekoppeld worden van het informatiesysteem om te voorkomen dat zij óók worden versleuteld. Hoe kritischer de bestanden in de back-up, hoe groter dat belang. Zet ze bijvoorbeeld op externe harde schijven die je vervolgens in een kluis legt. Let ook op het feit dat een back-up medium als een externe harde schijf technische mankementen kan vertonen, dus probeer ook niet op 1 stuk hardware te vertrouwen.

2) Anti-malware installatie
Dit is een directe verdediging tegen ransomware, die de kwaadaardige software probeert tegen te houden wanneer deze op een doelsysteem terechtkomt. Een antivirus geeft echter geen garantie tegen ransomware die de software (nog) niet kent, maar het kan in de meeste gevallen wel compromittering en versleuteling van persoonlijke bestanden voorkomen.

3) Patchen van systemen
Hou je system up-to-date. Niet-gepatchte kwetsbaarheden in besturingssystemen en software kunnen worden misbruikt door cybercriminelen om informatiesystemen in gevaar te brengen. De kans op ransomware aanvallen wordt ook vergroot als de besturingssystemen niet bijgewerkt zijn. Het is daarom van cruciaal belang om bijzondere aandacht te besteden aan het zo snel mogelijk installeren van (beveiligings)patches. Schakel waar mogelijk ‘automatisch updates installeren’ in, zodat je automatisch over de nieuwste beveiligingspatches beschikt. De updates zijn er immers niet voor niets!

4) Incident response plan
Een incident response plan kan worden gedefinieerd als een reeks richtlijnen om het personeel te helpen bij het identificeren van beveiligingsproblemen, het reageren op incidenten en het eventueel herstellen van de schade. Met een incident response plan weet het IT-beveiligingsteam wat zij moeten doen als ze te maken krijgen met een ransomware-aanval. Het plan moet de rollen en verantwoordelijkheden van het personeel definiëren, samen met de stappen die moeten worden genomen. Het moet ook de communicatie bepalen die moet plaatsvinden en de belanghebbenden die moeten worden geïnformeerd over de aanval. Enkele acties die in het incident response plan zijn vastgelegd zijn:

  • Het communiceren van de details van de aanval aan klanten en/of andere getroffen partijen;
  • Stappen om de verloren gegane gegevens te herstellen;
  • En stappen om het netwerk en de computersystemen opnieuw op te bouwen.

Met een zorgvuldig opgesteld plan is er geen paniek bij een aanval en kan de situatie gemakkelijker worden beheerst. Meer informatie over het maken van een efficiënt incident response plan is te vinden op de website van het Digital Trust Center (Incident response plan | Digital Trust Center (Min. van EZK). Wanneer een plan ontbreekt, niet goed is uitgewerkt of niet goed bekend is bij de werknemers, kan een ransomware-aanval nóg meer schade berokkenen: denk bijvoorbeeld aan een back-up externe harde schijf aansluiten op een besmet systeem, waardoor je back-up ook nog eens versleuteld raakt…

5) Security awareness werknemers
Mensen zijn vrijwel altijd de zwakste schakel in beveiligingsmechanismen. Eénmaal geklikt op de verkeerde link en de veiligheid van het bedrijf of van het systeem is direct in gevaar. Het is dus van belang de werknemers bijvoorbeeld maandelijks te herinneren aan belangrijke maatregelen en te trainen nooit op ongevraagde koppelingen te klikken en ongevraagde bijlagen in e-mails te openen. Bedrijven kunnen bovendien bewustmakingstrainingen geven om werknemers voor te lichten over verschillende bedreigingen en hoe ze deze kunnen vermijden. Meer informatie hierover kan je vinden in onze blog Wat is security awareness.

Met deze preventieve stappen kan je de kans op een ransomware-aanval zeker verkleinen en/of de consequenties van de aanval verminderen. En hou in gedachten: “Ransomware hoe eenvoudiger, hoe enger, hoe beter”.